Sur ilçesinde Ermeni cemaatinin ‘Orta Doğu’daki en büyük kilisesi’ olarak bilinen 645 yıllık Surp Giragos Ermeni Kilisesi 2015’te hendek ve barikat olayları sırasında PKK’lı teröristlerce tahrip edildi. Kilise hem zararın ortadan kaldırılması hem de ibadete açılması için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca sağlanan kaynakla, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kontrolünde restore edildi. Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde, 7 yıl aranın ardından çan çalınarak, kutsama ayini yapıldı, mum yakılıp, dua edildi. Restorasyon çalışmaları tamamlanan Surp Giragos Kilisesi, ibadete açılışına, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Vali Münir Karaloğlu, Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Abdullah Çiftçi, Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy, AK Parti Diyarbakır milletvekilleri Mehdi Eker, Ebubekir Bal ve Oya Eronat, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, yurt dışından ve Türkiye’nin farklı illerinden gelen Ermeniler katıldı.
DİYARBAKIR, BİRÇOK KIYMETLİ YAPIYA DA EV SAHİPLİĞİ YAPMAKTADIR
Açılışta konuşan Bakan Ersoy, Diyarbakırın sahip olduğu tüm bu özellikler, bugün dünyanın en önemli tarihi kentler olarak kabul edilen şehirlerden bir adım önünde olduğunu ifade etti. Bakan Ersoy, Dünyanın dört bir yanındaki insanlar tarihi bir kenti ziyaret etmek istediklerinde akıllarına ilk gelecek şehirlerden birinin Diyarbakır olmasını sağlamaktır. Diyarbakırı seven, Diyarbakır halkının refahını önemseyen, Diyarbakırlı çocukların geleceğe güvenle bakmasını isteyen herkesin bu ortak amaç doğrultusunda kenetlenmesini, hiçbir mazeretin arkasına saklanmadan, birlikte hareket etmesini bekliyoruz. Diyarbakırı kültür, sanat ve inanç turizminin merkezlerinden biri haline getirmek, turizm potansiyelini etkin bir şekilde yönetmek ve bu kadim şehri dünyanın dört bir yanında tanıtmak adına elimizden gelen gayreti göstermek zorundayız. Farklı kültür ve inançların bir arada huzur içinde yaşadığı, özgürce ibadet edebildiği Diyarbakır, birçok kıymetli yapıya da ev sahipliği yapmaktadır. Bu yapılar arasında Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliseleri de önemli bir yer tutmaktadır. Kültürel mirasımızın önemli hazinelerinden olan bu iki yapı, maalesef geçtiğimiz yıllarda şehrin huzur ve barışına gölge düşürmek isteyen terör grupları tarafından hedef alınarak tahrip edilmişti. Biz Anadolunun dört bir yanında bulunan ibadethanelerin, saygının ve aramızdaki kardeşliğin nişanesi olduğuna inanıyoruz. Unutmamalıyız ki ibadethanelere ve inançlara saygı kadar bunların korunması da o kadar önemlidir. Ve biz bunu aynı zamanda kendi sorumluluğumuz olarak görmekteyiz. Bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliselerinin restorasyonları da bu sorumluluk anlayışı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Surp Giragos Ermeni Kilisesinde yarın ayin gerçekleşecek olmasından, terörün hedefi olan bu yapının yeniden ibadete açılacak olmasından ötürü kilise cemaatinin heyecanını paylaştığımızı belirtmek isterim. dedi.
ÇATIŞMALAR SONRASINDA KİLİSE HARABEYE DÖNDÜ
Çatışmalar sonrasında kilisenin harabeye döndüğünü hatırlatan 85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan da, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından çıkarılan ödenekle kilisenin restorasyonu gerçekleşti. Diyarbakır tarihinin son 1700 yılında her zaman önemli Hıristiyan varlığına sahiplik etmiştir. Dünya turizmine açmayı hedeflediğiniz Diyarbakırda, Hıristiyan kültür ve halkasının eksikliğini görerek Ermeni, Suryani, ve Keldani kiliselerinin kentte kazandırılmasının önemini en iyi siz takdir ediyorsunuz. Bu uğurda sergilediğiniz cesaretinizi ve öngörünüzü tebrik ediyoruz. Elbette bu açılışın Diyarbakırda yaşayan Ermeniler için bir bayram günü olduğuna hiç şüphe yoktur. Diyarbakırın giderek azalan Hıristiyan bakiyesi için bu kilisenin açılışı bir can suyu niteliği taşıyor. Ermeni dünyası içinde Türk- Ermeni ilişkisinin geliştirilmesi açısından önemli ve anlamlı bir dostluk mesajı içermektedir. Bin yıllık Türk- Ermeni ilişkisinde vurgulanacak o denli parlak ve olumlu olaylar, yaşanmışlıklar var ki bunların gelecekte kurulması şart olan dostluk köprüleri için ön plana çıkarılması gerektiğine inanıyoruz diye konuştu.
‘TERÖRE KARŞI VERİLEN BÜYÜK BİR MÜCADELE İLE BÖLGE TEMİZLENDİ’
Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu ise Diyarbakırın tarihte birlikte yaşama kültürü noktasında dünyaya örneklik teşkil ettiğini ifade ederek konuşmasını şöyle sürdürdü;
Sur ilçesinin Sur içi bölgesinde 2015-2016 yıllarında bir ayrılıkçı, bölücü zalim bir örgüt tarafından vatandaşların evleri, kutsal mekanlar, mabetler, camiler, kiliseler, tarihi yapılar ve kamu binaları çok ağır tahribata uğradı. Devletimizin milleti ile yapmış olduğu büyük gönül ilişkisiyle teröre karşı verilen büyük bir mücadele ile önce bölge temizlendi. Sadece Diyarbakır değil, bugün Türkiye’nin her noktasında Allah’a hamdolsun huzurumuz ve güvenimiz tam bir şekilde sağlanmış oldu. Sıra Sur’un ve bölgedeki tarihi yapıların ihyasına gelmişti. Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla, destekleriyle, onun bize yol göstermesi ve ışık olmasıyla Sur bölgesindeki 6 mahallede vatandaşlarımızın evleri yeniden inşa edildi. Vatandaşlarımıza teslim edildi ve vatandaşlarımız şu anda o yeni evlerinde oturmakta. Bölgede tahrip edilen yakılan, yıkılan camilerimiz kiliselerimiz, hamamlarımız, tarihi yapılarımız, eğitim kurumlarımız yeniden restore edildi, onarıldı ve ibadete açıldı, kullanıma açıldı. İşte o yapılardan bir tanesi Diyarbakır’ın en sembol yapılarından bir tanesi olan Giragos Ermeni Kilisesi de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın 2019 yılında yatırım programına alması ve finansmanının sağlanması ile birlikte Kültür Turizm Bakanlığımız Vakıflar Genel Müdürlüğümüz tarafından ihalesi yapıldı. Kontrolleri ve takibi yapıldı ve bugün bu açılışa hazır hale getirildi
Konuşmalar sonrasında Ermeni ibadethanesi ve dini merkezi olan Surp Giragos Ermeni Kilisesinin kutsama ayini yapıldı.