Plastiklerin insan kanına, akciğerine hatta plasentaya kadar ulaştığına yönelik son devirde dünya genelinde çok sayıda çalışmanın ortaya konulduğunu hatırlatan Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, plastik doğrama tahtaları üzere birçok plastik eserin çok kullanımının buna neden olduğunu belirtti. Meskenlerde ve işletmelerde et eserlerinin yanı sıra salata gereçleri hazırlarken kullanılan plastik doğrama tahtalarının aşınmasıyla çok ölçüde mikroplastiğin besine bulaştığını vurgulayan Gündoğdu, bunu laboratuvar ortamında yaptığı örnekle de uygulamalı gösterdi.
“MİKROPLASTİKLER ETE KARIŞIYOR”
Bahisle ilgili yakın vakitte bilim insanlarının Orta Doğu ülkelerinde yaptığı bir araştırmayı aktaran Gündoğdu, hane halkının ya da işletmelerin kullandığı plastik doğrama tahtasında doğranan yaklaşık 250 gramlık bir ete, 35-40 civarı mikroplastik partikül karıştığını kaydetti. Gündoğdu, “Bu plastikler de besinin tüketilmesiyle birlikte insan bedenine alınarak sıhhat riski oluşturuyor. Ayrıyeten bu tahtalarda doğranan besinlerin pişirilmesiyle birlikte plastiklerdeki zehirli kimyasallar da besine bulaşıyor, sıhhati tehdit ediyor. Bu eser yerine ahşap, mermer, metal ya da cam üzere alternatif öteki materyaller kullanılabilir. Bilhassa et olarak satır kıyma ve kokoreç üzere eserlerde bu risk daha fazla. Örneğin kıyma, satır yerine makineden geçirilerek yapılırsa plastik kaynaklı sıhhat riskini sıfıra indirmiş oluruz” dedi.
“SALATALARDA DA DURUM AYNI”
Plastik gereç üzerinde doğranan salataların suyunda kimi vakit plastik partiküllerin yüzdüğünün görülebileceğine dikkat çeken Gündoğdu, “Beyaz ve yeşil renkteki tahtalar kullanılan salata gereçleri ile emsal renkte olduğu için mikro partiküllerin fark edilmeleri güç oluyor ve tüketiciler bunu tüketmek zorunda kalıyor. Bir kişinin her gün plastik üzerinde doğradığı 250 gram bir salatayı yediğini düşündüğünüzde, günde 35-40 mikroplastik partikülü de yemek zorunda kaldığını söyleyebiliriz. Bu tahtaların içerisine renk verici hususlar de katıldığından kimyasal yükü daha fazla oluyor. Ayrıyeten bunlar geri dönüştürülmüş plastikten yapıldıysa riskin boyutu daha da artıyor” diye konuştu.
“YIKANSA DA BU BİR KISIR DÖNGÜ”
Araştırmada, besinlerin plastik doğrama tahtalarında kesildikten sonra yıkanmasının mikroplastik riskini bir ölçü azalttığının da tespit edildiğini aktaran Gündoğdu, “Ancak burada yıkama esnasında mikroplastiklerin kanalizasyonla, denizlere, sucul ortamlara transfer olduğunu unutmamak lazım. Hasebiyle yıkarken tahminen kendimizi kısmen kurtarmış olabiliriz ancak o mikroplastiklerin denizden elde ettiğimiz balıkların midesine ve sofra tuzları da dahil tüm eserlere ulaşması mümkündür. Aslında biz plastik doğrama tahtasından yemek yaparken bir yandan o yemekte kullanacağımız deniz tuzunun içerisindeki mikro plastiği üretmiş oluyoruz. Bu bir kısır döngüdür” dedi.
Gündoğdu, plastiğin yarattığı risklerden kurtulmak için plastikten uzaklaşmak ve plastiğin üretiminin ve tüketiminin azaltılmasını sağlamak gerektiğini kelamlarına ekledi.