KKM’nin devreye girmesiyle 81 ilin döviz tasarruflarında yüzde 4.5’lik sonlu bir düşüş görüldü. 79 vilayette tasarrufların dövize dönüşü önlenebildi, iki kent döviz biriktirmeyi sürdürdü.
Kur Muhafazalı TL Mevduat (KKM) hesaplarının devreye alınmasından bu yana sistemde 782 milyar lira birikti. 21 Aralık 2021’de devreye alınan KKM uygulaması döviz tevdiat hesaplarında amaçlanan çözülmeyi sağlayamadı lakin döviz talebini dizginleyebildi. Sistemin devrede olduğu yılın birinci üç ayında 81 ilin döviz tevdiat hesaplarındaki değişimi inceledik. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Fintürk datalarına nazaran 81 ilin 79’unda bireylerin döviz cinsi tasarruf hesaplarında sonlu da olsa satış yaptıkları hesaplanıyor. İki vilayette ise döviz tasarruf hesaplarında artış görülüyor. KKM’nin devreye girmesiyle 79 vilayette tasarrufların döviz ve altına dönüşü önlenebilmiş.
136 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ
Dövizde en süratli çözülme Sinop %8.3, Gaziantep %8.1, Kilis %7.7, Trabzon %7.7 ve Ardahan’da %7.3 vilayetlerinde görüldü. Kelam konusu üç ayda Sinop’ta bireylerin döviz tasarruf mevduatlarında %8.3, Gaziantep’te %8.1, Kilis’te %7.7, Trabzon’da %7.7 ve Ardahan’da ise %7.3 oranında düşüş gözlendi. Yalnızca iki kentte Hakkari ve Kırıklareli’nde her birinde yüzde 3.3 olmak üzere bireylerin döviz tasarruf mevduatları yükseldi. Döviz cinsi tasarrufların yüzde 61’inin toplandığı üç kent olan Ankara, İstanbul ve İzmir’de ise düşüş yüzde 5’in altında kaldı. Yılın birinci üç ayında Ankaralılar döviz tasarruflarının yüzde 4.5’ini, İstanbullular yüzde 4.1’ini, İzmirliler ise yüzde 3’ünü bozdurdu. Bilgilere nazaran 81 vilayette gerçek bireylere ilişkin döviz cinsi tasarruf mevduatları toplamı 2021 Aralık sonunda 145.7 milyar dolar meblağında iken; yüzde 4.5’lik sonlu oranda düşüşle Mart 2022 prestijiyle 135.9 milyar dolara geriledi.
Yozgat ve Nevşehir süratli liralaştı
Öte yandan BDDK bilgileri bireylerin toplam TL tasarruf mevduatının Aralık 2021 sonuna nazaran 228 milyar lira arttığını da gösteriyor. Aralık sonunda 1 trilyon 33 milyar lira olan Türk Lirası tasarruf mevduat toplamı mart sonu prestijiyle yüzde 22 oranında artışla 1 trilyon 260 milyar liraya ulaştı. Bireylerin TL tasarruf mevduatında en süratli artış yüzde 38 ile Nevşehir’de görüldü. Yozgatlılar TL tasarruflarını yüzde 35, Gaziantepliler ise yüzde 29 oranında artırarak ‘liralaşma’da öne çıktı.
Dövize endeksli hesaplar büyüyor
Kur Muhafazalı TL Mevduat (KKM) ölçüsü, 22 Nisan prestijiyle 782 milyar TL’ye (53.1 milyar dolar) yükseldi. Bir haftalık artış yaklaşık 25.4 milyar TL oldu. KKM ile bir arada bankalarda bulunan TL mevduatlar 22 Nisan haftasında 2 trilyon 625 milyar liraya çıktı. 22 Nisan prestijiyle yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı ise 712.3 milyon dolarlık sonlu düşüşle 216 milyar dolara geriledi. Böylelikle bankalardaki mevduatın 269 milyar dolar meblağı döviz ve dövize endeksli hesaplarda tutuluyor.