Konut fiyatları süratle artarken mesken sahipliği oranı gerilemeye devam ediyor. 2014’te yüzde 61,1 olan oturulan konuta sahip olanların oranı, 2021’de yüzde 57,5’e kadar geriledi. Düşük faizli konut kampanyaları zenginlere yarıyor.
TÜİK bilgilerine nazaran, pandemi yılı olan 2020’de konut satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 11,2 artarak 1 milyon 499 bin 316 adetle rekor kırmış, buna karşın Türkiye genelinde konut sahipliği oranı artmak bir yana azalmıştı.
Yeniden TÜİK bilgilerine nazaran, oturulan konuta sahip olanlar 2020’de geçen yıla nazaran 1,0 puan azalarak yüzde 57,8’e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,2’ye yükselmişti. Lojmanda oturanların oranı 0,1 puan gerileyerek yüzde 1,2 olurken, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise 0,4 puan artışla yüzde 14,7’ye yükselmişti.
2021’de de misal bir tablo ortaya çıktı.
MESKEN SAHİPLİĞİ DÜŞTÜ, KİRACILIK ARTTI
1 milyon 491 bin 856 konutun satıldığı 2021 yılında, oturulan konuta sahip olanlar 2021’de evvelki yıla nazaran 0,3 puan azalarak yüzde 57,5’e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,8’e yükseldi. Lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2’de kalırken, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı 0,1 puan azalarak yüzde 14,6’ya geriledi.
Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran, 2021’de Türkiye genelinde konut fiyatları yüzde 59,6 oranında artış göstermişti. Bu devirde enflasyondan arındırılmış gerçek artış yüzde 17,9 olmuştu.
BİRİNCİ EL SATIŞLAR AZALIYOR
2020’de konut satışları artsa da, konut sahipliği oranı açısından değerli olan birinci el satışlarda düşüş görülmüştü. 2020’de birinci el konut satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 8,2 düşüşle 469 bin 740 adede gerilemişti.
İkinci el satışlar ise yüzde 23 artışla 1 milyon 29 bin 576’ya yükselmişti.
2021’de de benzeri bir tablo ortaya çıktı ve birinci el konut satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 1,7 düşüşle 461 bin 631’e geriledi.
2017’de 659 bine yükselen birinci el konut satışları, son dört yıldır aralıksız geriledi.
KONUT KREDİSİ KAMPANYALARI KİME YARIYOR?
Hükümet son yıllarda döviz kurlarını ve enflasyonu patlatma değerine enflasyonun altında faiz siyasetinde ısrar ediyor ve kamu bankaları sık sık düşük faizli konut kredisi kampanyaları düzenliyor.
Bu kampanyalar sonucunda konut fiyatları da süratle artıyor fakat mesken sahipliği oranı düşüyor.
2014’te yüzde 61,1 olan olan mesken sahipliği oranı, 2021’de yüzde 57,5’e kadar gerilemiş oldu.
Merkez Bankası datalarına nazaran, konut fiyatları şubat ayında yıllık yüzde 96,4 artışla ile rekor tazeledi. İstanbul’da konut ortalama metrekare fiyatı 13 bin 836 lira olurken 120 metrekare bir konutun ortalama fiyatı şubatta 1 milyon 660 bin lira oldu. Geride kalan iki ayda bu sayı daha da arttı.
İstanbul’da konut kredisiyle konut alabilmek için aylık 20 bin TL’nin üzerinde taksit ödemek, bunun için de 40 bin TL’nin üzerinde aylık gelire sahip olmak gerekiyor.
Bu da çok sonlu ve varlıklı bölümün düşük faizli konut kredilerinden yararlanabildiğini, yatırım emelli konut alımlarının öne çıktığını gösteriyor.