Irak’ın Musul kentine bağlı Sincar ilçesinde son günlerde Irak ordusu ile terör örgütü PKK ortasında çatışmalar artarken, Irak’ın, PKK’nın bölgeden çıkarılmasını da kapsayan Sincar Muahedesi’nin akabinde birinci kere bu yoğunlukta bir operasyon düzenlemesi dikkati çekiyor.
Terör örgütü DEAŞ’ın 2014’te Sincar’a saldırısı sonrası meskenlerini terk eden ve 8 yıldır kamplarda yaşayan Ezidiler de meskenlerine dönebilmek için PKK’nın Sincar’ı terk etmesini istiyor.
Irak hükümeti ve Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) ortasında 9 Ekim 2020’de imzalanan Sincar Mutabakatı’nın şimdi uygulamaya konulmaması nedeniyle PKK’nın ilçedeki varlığı ise devam ediyor.
Irak’ın Sincar’da terör örgütü PKK ögelerine karşı operasyonunun Sincar Mutabakatı’nı yürürlüğe koyacak bir operasyon seviyesine gelip gelmeyeceği de merak ediliyor.
AA muhabiri, Sincar’da son günlerde artan Irak ordusu ve PKK ortasındaki çatışmanın dinamiklerini 5 unsurda derledi.
– TERÖR ÖRGÜTÜ PKK, SİNCAR’A NASIL YERLEŞTİ?
Irak’ta Ezidilerin çoğunlukta yaşadığı Sincar ilçesine 3 Ağustos 2014’te saldıran DEAŞ, ortalarında bayan ve çocukların da bulunduğu binlerce kişiyi kaçırıp öldürdü yahut elinde tuttuğu bölgelerde alıkoydu.
Terör örgütü PKK, 2014 sonrası DEAŞ saldırısını mazeret ederek Suriye ve Kandil’den getirdiği teröristlerle başta Sincar Dağı olmak üzere birçok bölgede kamp kurup, varlık göstermeye başladı.
Kasım 2015’te Sincar ilçe merkezi ve etrafını DEAŞ’tan geri alan Peşmerge güçleri, Irak merkezi hükümetine bağlı birliklerin Ekim 2017’de Sincar’a konuşlanması sonrası bölgeden çekilirken PKK da buradaki faaliyetlerini artırdı.
Bağdat ve Erbil’in Sincar Mutabakatı sonrası bölgedeki varlığının sonlandırılacağından endişelenen örgütün ise dikkatleri Sincar’dan uzaklaştırmak için bilhassa IKBY’de Peşmerge, polis ve sivillere yönelik çok istikametli terör aksiyonlarını artırması ise dikkati çekti.
Ekonomik kriz, protestolar, siyasi uyuşmazlık ve milis kümelerin yaydığı istikrarsızlık üzere meselelerin bulunduğu Irak’ta Sincar Mutabakatı’nın tam olarak uygulamaya konulması konusunda bilhassa IKBY ve Batılı ülkelerden de uzun müddettir talepler geliyor.
Irak merkezi idaresi muahede kapsamında Kasım 2020’de Sincar’a iki tugay gönderdiğini açıklamasına ve son devirde ilçeye ek güç göndermesine karşın PKK’nın ilçeden nasıl çıkarılacağına dair net bir plan sunmadı.
– SİNCAR MUTABAKATI SONRASI IRAK ORDUSUNUN PKK İLE ARTAN GERGİNLİĞİ
Irak ordusu ile PKK’nın ilçede daha evvel de makul aralıklarla karşı karşıya gelerek çatıştığı duyurulmuştu.
Mahallî medyada yer alan haberlere nazaran, 11 Mart 2021’de Sincar’da PKK taraftarları ile Irak güçleri ortasında gerginlik yaşanmış, PKK’lı kümenin Irak güçlerine ilişkin bir denetim noktasında durdurulduğu, bu kümenin Irak ordusuna ilişkin araca saldırdığı belirtilmişti.
Irak ordusu ile PKK’ya bağlı YBŞ ögeleri ortasında 12 Aralık 2021’de de Sincar’da çatışma çıktı.
IKBY Anti-Terör Ünitesi hususa ait, “Irak ordusu ve YBŞ sempatizanlarının karşı karşıya gelmesi sonucunda, orduya ilişkin bir tank ateşe verildi, 2 gösterici de yaralandı.” açıklamasını yaptı.
Öte yandan mahallî medyadaki haberlere nazaran, PKK’ya bağlı teröristler, TSK’nın terör örgütüne karşı operasyonlarını mazeret ederek ilçedeki devlet kurumlarını zorla kapatma teşebbüsünde bulundu.
– IRAK ORDUSU ILE PKK’NIN NİSAN AYINDA ARTAN ÇATIŞMALARI
Irak ordusu, 19 Nisan’da PKK’nın mahallî ögelerinin ilçedeki denetim noktasını boşaltmaması sonrası örgütle çatıştı.
Erbil merkezli Rudaw kanalının 25 Nisan tarihli haberinde ise Irak ordusuna ilişkin büyük bir birliğin ağır silahlar ve askeri teçhizatla Musul’dan Sincar ilçesine hareket ettiği belirtildi.
Irak ordusu ile PKK ortasında 1 Mayıs’ta yine başlayan çatışmaların 2 Mayıs’ta da devam ettiği ve lokal medyadaki haberlere nazaran çatışmada 1 Irak ordusu askerinin öldüğü ve yaralıların olduğu aktarıldı.
Irak’taki Ezidi Demokrat Partisi Genel Sekreteri ve Ezidhan Güçleri Sorumlusu Haydar Şeşo, 2 Mayıs’ta AA muhabirine yaptığı açıklamada, “PKK, Irak ordusu ile çatışmalarda çekilmek zorunda kaldı. Sinun nahiyesinde çatışmalar devam ediyor. Sinun ve Hanesor ortasındaki denetim noktalarının birçoğu Irak ordusunun eline geçti. Irak askerlerinden ve PKK militanlarından meyyit ve yaralılar var fakat sayılarını şimdi bilmiyoruz.” sözlerini kullandı.
Irak ordusu, 1 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Sincar’da vatandaşların meskenlerine dönmesini engelleyen ve devlet otoritesine ziyan veren YBŞ denetim noktalarını dağıtmayı amaçladıklarını fakat Irak askeri birliklerinin, YBŞ ögeleriyle karşı karşıya geldiği sırada ağır ateş, keskin nişancı atışı ve yollara döşenmiş patlayıcı yüklü aygıtlarla karşılaştıklarını bildirmişti.
– İLÇEDEKİ PKK VARLIĞI NEDENİYLE EZİDİLER BİR KERE DAHA KONUTLARINDAN AYRILMAK ZORUNDA KALDI
2014’teki DEAŞ saldırısı sonrası Ezidilerin birden fazla konutlarını terk ederek başta IKBY olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerine kaçmak zorunda kalırken, terör mağduru Ezidilerin bir kısmı de Türkiye’ye geçti.
PKK Sincar’da kaçırdığı Ezidi çocukları kamplarda zorla silah altına alırken, Ezidiler de PKK tarafından kaçırılan çocuklarının özgür bırakılması için farklı aralıklarla aksiyonlar düzenledi.
Ezidiler ve IKBY’li yetkililer, her fırsatta PKK’nın Sincar’ın tekrar inşası ve halkın konutlarına dönmesinin önünde mani teşkil ettiğini vurguluyor.
Terör örgütü PKK’nın ilçedeki varlığı nedeniyle Ezidiler son çatışmalar sonrası bir kere daha Sincar’ı terk etmek zorunda kaldı.
Irak Parlamentosu Kürdistan Demokrat Partisinden (KDP) Ezidi Milletvekili Viyan Dehil, dün yaptığı açıklamada Sincar’da son iki günde 4 binden fazla sivilin yerinden edildiğini söyledi.
IKBY Ortak Kriz Uyum Merkezi Sorumlusu Hüseyin Kelari de 3 Mayıs’ta Duhok’ta düzenlediği basın toplantısında, Sincar’daki çatışmalar nedeniyle 701 ailenin konutlarını terk ettiğini aktarmıştı.
Kelari, “Duhok’a sığınmacıları karşılamak ve onları kamplara yerleştirmek emeliyle geldik. Sincar’da kuralların olağana dönmesi için Erbil-Bağdat muahedesinin uygulanması gerekiyor. Bunun için de yasa dışı kümelerin Sincar’dan çıkarılması lazım. Kazımi muahedenin uygulanması için çok efor gösterdi lakin bu durum onun yetkisini de aşıyor.” demişti.
– IRAK ORDUSUNUN PKK ZIDDI ATAĞI VE SİNCAR MUTABAKATI
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin de 18 Ağustos 2021’de ziyaret ettiği ve belli aralıklarla Sincar’a giden askeri heyetlerin yanı sıra ilçede artan gerginlik sonrası 3 Mayıs’ta Irak Genelkurmay Lideri Abdulemir Reşid Yarallah başkanlığındaki üst seviye bir askeri heyet Sincar’da denetleme yapmıştı.
Irak Savunma Bakanlığından 3 Mayıs’ta yapılan açıklamada, ordu ve polis güçlerinin, PKK’ya bağlı YBŞ ögeleri ile Irak ordusu ortasında çıkan çatışmanın akabinde Sincar ilçesinde “durumu denetim altında tuttuğunu” duyurmuştu.
Açıklamada, “bazı şahısların ana yolların bir kısmını kapatmaya çalıştığı lakin ordu güçlerinin bunu engellediği” söz edilmişti.
Bağdat’ın Sincar Mutabakatı sonrası ilçede birinci kere bu yoğunlukta gerçekleşen PKK zıddı atağını devam ettirerek, örgütün bölgeden çıkartılmasını öngören Sincar Muahedesi’ni uygulamaya koyup koymayacağı ise merak ediliyor.