“Sadece bedenimize değil beynimize de yeterli bakarsak 85’i devirmek mümkün” diyen Prof. Dr. Derya Uludüz, bu mevzuda kıymetli ipuçları verdi
Nöroloji Uzmanı ve Beyin Sıhhati Derneği (BEYİNDER) Kurucu Lideri Prof. Dr. Derya Uludüz “Gençliğin Sırrı Beyinde” isimli kitabında sağlıklı bir beynin hayat boyunca sağlıklı bir vücudu de beraberinde getirdiğine dikkat çekiyor. Sağlıklı yaş alarak uzun yaşamanın mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Uludüz, bu bahiste bir yol haritası çiziyor. İşte Uludüz’ün zinde bir vücut ve güçlü bir beyin için önerileri…
Prof. Dr. Derya Uludüz
BEYNİMİZLE DE İLGİLENMEMİZ LAZIM
■ Beyin sıhhatimiz beden sıhhatimizi nasıl tesirler?
Yaşadığımız hayatın ne kadar süreceğini bilmiyoruz, münasebetiyle bunu da en düzgün halde geçirmek istiyoruz. Olağan bunun için vücut sıhhati kadar beyin sıhhati da çok kıymetli. Buna dikkat çektim kitabımda… Zira beyninize düzgün bakarsanız bedeniniz da genç ve sağlıklı olur. Beyninizi iyileştirdiğinizde vücudunuzun de güzelleştiğini göreceksiniz. Hasebiyle kitabımda bu bahiste pratik ipuçlarına ve tahlil yollarına yer verdim. Beynimizle de ilgilenmemiz, onun sıhhatine da itina göstermemiz gerektiğini vurguladım…
■ Beyni ve vücudu yaşlandıran en kıymetli sebep nedir?
Strestir… Örneğin düzgün bir mesleğiniz, başarılarla dolu bir hayatınız olabilir. Pekala keyifli musunuz? Bu soruya verdiğiniz yanıt kıymetli, zira pek çok araştırma, keyifli insanların kalp hastalığı, felç, akciğer hastalıkları, kanser ve enfeksiyondan erken mevt; demans, Alzheimer üzere risklerinin de azaldığını gösteriyor. 70 binden fazla kişinin incelendiği bilimsel bir çalışma, hayata memnun ve olumlu bakan insanların daha uzun ömür mühletine sahip olduklarını ve bu şahısların yaş ömürlerinin uzadığını gösteriyor. Kitabımda gerilimi azaltmaya yarayacak tesirli tekliflere de yer verdim.
‘Genç yaşlı’ olmak mümkün
■ Kitabınızda bir de ‘genç yaşlılar’dan kelam ediyorsunuz…
Evet… Dünyada ‘genç yaşlılar’ dediğimiz bir topluluk akımı var, bilhassa Güney Amerika, Japonya ve İspanya’da bulunan bu topluluklar yaşları 85 yaş üstü olmasına karşın hala genç ve dinç bir ömür sürüyorlar. Cinsel dilekleri, zihin açıklığı, güçleri, beden bağışıklığı tarafından çok âlâ durumdalar. Bu toplulukların genç kalmasının nedenleri araştırılmış. Gözlenen bir numaralı faktörün sevdikleriyle bol bol vakit geçirmeleri ve bol bol kahkaha atmaları olduğu görülmüş. İspanya resmi olarak dünyanın en sağlıklı ülkelerinden biri… Zira bunama, kalp hastalığı ve kanser orada az görülüyor ve insanların daha uzun hayat beklentileri var. Araştırmacılar, İspanya’daki bu durumun Akdeniz diyetinden kaynaklandığını düşünüyor. Lakin Akdeniz diyeti, oradaki ömür usulünün yalnızca kısmi bir kesimi ve Akdeniz hayat usulü bütünsel olarak şu temel prensiplere sahip..: İnsanları toplumsallaştığı uzun yemek saatleri, istikrarlı beslenme, öğle şekerlemeleri ve bol bol yürüyüş. İspanyollar, çabukla yenilen fast food stili yiyecekleri tercih etmez, ihtimamla hazırlanan yemeklerini aile ve arkadaşlarıyla toplumsallaşarak tüketirler. Hasebiyle bu türlü yemek vakitlerinin obezite riskini azalttığı, tıpkı vakitte zihinsel sıhhati da desteklediği tespit edilmiş. Aile ve arkadaşlarla ilişki kurmak için günün birkaç saatini ayırmak, ruh halini düzgünleştiren endorfinleri üretir ve bireye zevk verir. Ayrıyeten, öğlen yemeklerinden sonra birazcık kestirme İspanya’da değerli bir kültürdür. Araştırmalar, öğle uykusunun gerilim ölçüsünü azalttığını, ruh halini güzelleştirdiğini ve beyin performansını artırdığını gösteriyor. Alışılmış gece uykusu da çok kıymetli. 8 saatlik ülkü uyku müddetinde birinci 3 saatte cildi gençleştiren bir süreç yaşanıyor. Sonraki 2 saat cildi onarırken son 3 saatse cildi birçok hastalıktan koruyor. Lakin bu 8 saatlik süreci tamamlamak gerek.
Bedenin istikrarını fabrika ayarlarına döndürmek lazım
■ Pekala sağlıklı ve uzun hayatın ipuçları nelerdir?
Toplum olarak yaşlanmayla ilgili inançlarımız değişmek zorunda. Nüfus cüzdanınızda yaşınız ne olursa olsun her yıl güç ve canlılık düzeyinizi tıpkı yahut daha güzel hissedebilirsiniz. Hastalıklar, çağdaş teknikler teşhis koymadan çok daha evvel ortaya çıkmaya başlar ve her vakit bedenin fabrika ayarlarının bozulmasından kaynaklanır. Bedenin istikrarını fabrika ayarlarına döndürmek, daha genç ve sağlıklı olmak için dikkat etmemiz gereken yalnızca 8 ipucu var. Onları şöyle sıralayabiliriz:
1. Mitokondriler: Bedenimizin güç üreten kazan daireleridir. Lakin güç üretirken ziyanlı hususlar (serbest radikaller) açığa çıkarırlar. Özgür radikaller biriktiğinde oksidatif gerilime yani paslanmaya neden olur, bedene ziyan verir ve hastalıklar başlar. Mitokondrilerin yeterli çalışması için gerçek nefes almak, hakikat beslenmek ve antrenman kafidir.
2. Toksinler: Sanayi çağıyla birlikte toksinler artık ömrümüzün her yerinde; havada, suda, yediğimiz besinlerde… Bedenimize girdiklerinde çok kolay saklanıyorlar ve sıhhatimizi tehdit ediyorlar. Toksin atılımı, süreksiz bir programdan fazla bir hayat biçimi olmalıdır. Bu ömür biçimi ağır metaller, toksinler ve elektromanyetik radyasyon üzere çevresel toksik unsurlardan kaçınmayı, sauna ve idman yardımıyla çok yağ birikimlerini azaltarak toksik unsurların bedenden uzaklaştırılmasını, sağlıklı beslenmeyi ve kâfi sıvı tüketmeyi, gerilimi azaltmayı, beden direncini artırmayı ve sistemli uykuyu içerir.
3. Sindirim sistemi ve bağırsaklarımız: Yediklerinizin yalnızca bedeninize ne yapacağını değil, tıpkı vakitte “mikrobiyatanıza” ne yapacağını düşünün. Yaptığınız her yemek tercihi (“Kek mi yoksa bir avuç badem mi yemeliyim?”) bağırsağınızdaki yararlı bakterilerin mukadderatını belirler, bu ise ömür kalitenizi yakından tesirler.
4. Uyku: Öğrenilen yeni bilgilerin kaydedilmesi, beynin kendini temizlemesi ve tamir etmesi, bağışıklığın güçlenmesi üzere tüm beden fonksiyonları uykuda düzenlenir. Hasebiyle sistemli yani en az 8 saat ve kaliteli olması çok kıymetli.
5. Sağlıklı beslenme: Süreç görmemiş sağlıklı yiyecekler tüketmeye çalışın. Saat 19.00’dan sonra hiçbir şey yemeyin.
6. Hormonlar: Bedenimizde milyonlarca hücre birbirleriyle hormonlar sayesinde irtibat kuruyor. Hormonlarınızı istikrarda tutun, genç ve sağlıklı kalın.
7. İdman: Antrenman mucize bir ilaç üzeredir, sistemli yaptığınızda daha az doktora gittiğinizi göreceksiniz.
8. Gerilimsiz bir hayat: Çağın hastalığı gerilimi yönetmeyi öğrenirseniz sağlıklı ve genç kalırsınız. Nefes idmanları, toplumsallaşmak, bol bol kahkaha atmak, vakti yeterli yönetmek gerilimle kolay başa çıkma prosedürleridir.