Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Rusya’ya ve bilhassa Rus gücüne karşı sert yaptırım kararları almıştı.
Kelam konusu yaptırımlar sürecin başında epeyce geniş bir taraftar bölümü bulurken, rüzgâr yavaş yavaş aksine dönmeye başladı. Yaptırımı uygulayan Batılı ülkelerin orta ve uzun vadede kelam konusu yaptırımlardan, Rusya’dan daha fazla etkileneceği istikametindeki tartışmalar, itirazların da yükselmesine neden oluyor.
Son olarak AB Komisyonu’nun 2022 sonu prestijiyle Rus petrol ve petrol eserlerine ithalat yasağını da kapsayan yeni yaptırım paketi, üye ülkeler ortasında çatlak seslerin çoğalmasına neden oldu.
ÜYE ÜLKELERİN İSTEĞİ
Bloomberg HT’den Cem Coşkun’un haberine nazaran, güç ticareti Rusya ile AB ortasında ‘karşılıklı’ bağımlılık düzeyinin yüksek olduğu bir alan. Avrupa Birliği bu alanda karar alırken tüm üye devletlerin onayına muhtaçlık duyuyor.
Üye devletler de yaptırım kararlarına siyasi açıdan dayanak vermeye çaba ediyorlar. Ama işin ekonomik tarafı birlik üyelerinin art planda tıpkı istekli konumlarını devam ettirmelerini zorlaştırıyor.
BAĞIMLI ÜLKELER İKNA OLMUYOR
Macaristan ve Slovakya başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkeleri, Rusya’ya yönelik petrol ambargosunun gündeme geldiği tarihten itibaren itirazlarını yüksek sesle lisana getirdiler.
Her ne kadar Avrupa Kurulu hazırladığı taslakta bu iki ülkeye muafiyet tanıyıp kendilerine 2023 sonuna kadar mühlet verse de pek ikna olmuşa benzemiyorlar.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, yaptırımların Macaristan’ın güç tedarikini ‘tamamen yok edeceğini’ savundu.
“Bu bir siyasi irade eksikliği yahut bir niyet sorunu değil, bir vakit dilimi sıkıntısı de değil. Epeyce kolay bir fizikî, coğrafik ve altyapısal gerçeklik” diyen Szijjarto, Macaristan’ın paketi desteklemesi için boru sınırlarıyla taşınan petrolün ambargodan muaf tutulması gerektiğini söyledi.
Slovakya İktisat Bakanı Richard Sulik ise, Rus petrolüne ambargoyu destekleyeceklerini, ama 2023 sonu yerine üç yıllık daha uzun bir geçiş devrine muhtaçlık duyduklarını kaydetti.
ÇEKYA VE BULGARİSTAN DA SES YÜKSELTİYOR
Çekya da Rusya’dan petrol ithalatına yasak getirilmesini desteklemeye hazır ancak kimi meseleler var.
AB’den vakit konusunda muafiyet isteyen Prag idaresi, petrol boru sınırı kapasitelerini artırmak için iki ila üç yıl gerektiğini savunuyor.
Bulgaristan ise Rusya’ya karşı AB petrol ambargosunda yer almak istemiyor.
Bulgaristan Maliye Bakanı Asen Vasilev, “Bulgaristan Rus petrolü olmadan devam edebilir. Fakat bu yakıt maliyetini değerli ölçüde artıracaktır. Şayet Avrupa’da sağlam bir konum oluşursa, biz de katılırız. Bu bir duruştur. Fakat muafiyetler tanınacaksa, biz de muafiyet hakkımızı kullanacağız” açıklamasını yaptı.
YUNANİSTAN VE GÜNEY KIBRIS DA İTİRAZ EDİYOR
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen’in AB Parlamentosu’ndaki konuşmasında yer almayan ve ama sonrasında medyaya sızan taslakta değerli bir ayrıntı görüldü.
Buna nazaran, Rus petrolünün AB üyesi bir devletin bayrağı altında kayıtlı yahut bir AB vatandaşı ya da kuruluşuna ilişkin bir gemiyle Avrupa’ya yahut dünyanın rastgele bir bölgesine taşınmasına da yasak getirileceği ortaya çıktı.
Kaynaklar, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın denizcilik dallarına önemli bir darbe vuracağını düşündükleri için bu teklife sert reaksiyon verdiğini lisana getiriyorlar.
Komite taslağının cuma gününe kadar onaylanması bekleniyor.