Ortamda kadeh varsa, o kadeh kesinlikle kalkar. Kutlamaların olmazsa olmazlarından kadeh tokuşturma aksiyonunun çok eskiye dayanan bir gelenek olduğu biliniyor.
Kadeh tokuşturmak, son yüzyılın alışkanlıklarından diyebileceğimiz bir davranış değil. Kökeni eski vakitlere dayanan ve temelinde itimat duygusu barındıran bu geleneğinin ayrıntılarını inceliyoruz.
Avrupalı hükümdarların iktidar hırsı, kadeh tokuşturmanın temelini atıyor
Kadeh tokuşturmayı günümüzde bilinen halinin en yakınına Avrupalı hükümdarların getirdiğini söyleyebiliriz. Kral adaylarının tahtı ele geçirebilmek, hükümdarların ise tahtta uzun yıllar kalabilmek için gözlerini bürüyen hırsa yenik düşüp ne çabalar vereceğini az çok kestirim edebiliyoruz. İktidar olma ve kalma isteğiyle rakiplere yapılanların başında zehirleme hadiseleri geliyor.
Üstelik bu davranışın, hükümdarların yanı sıra üst seviye kimselerin de kelam konusu rakiplerini alt etmek olduğunda başvurduğu bir sistem olduğunu biliyoruz. Zehirlemenin en kolay yollarından biri de bildiğiniz üzere zehri yemeklere yahut içkilere katmak. Kadeh tokuşturma, tam da işin bu kısmında devreye giriyor.
Kadeh tokuşturmak, bir inanç sorunu haline geliyor
Karşılıklı içki içmek kelam konusu olduğunda, içkinin içerisinde zehir olup olmadığını anlamak; o periyotlarda gerçek birgereklilikolarak karşımıza çıkıyor. İçkiyi ikram eden kimse, ikram edilen bireyden kendi kadehine birkaç damla damlatmasını istiyor. Karşı taraf, şayet içki ikramına karşı inanç doluysa, kadehini başka kadehle yavaşça tokuşturup buna gerek olmadığını, ikrama ve münasebetiyle ikramı veren şahsa itimat duyduğunu belirli ediyor. Bilhassa hükümdarlarda, karşı tarafın içki damlatma isteğini reddedip kadehi tokuşturarak savuşturmak güç gösterisi olarak da kullanılıyor.
Günümüzde kadehler inanç hissiyle mı tokuşturuluyor?
Eski vakitlerde gerek hükümdarların gerek üst seviye kimselerin itimat duygusu temeliyle kadeh tokuşturduğunu öğrendik. Pekala, günümüzde kadeh tokuşturmanın temelinde hala inanç duygusu mu yatıyor? Türkçe üzerinden gidecek olursak, Türkçede kadehler erdeme kalkıyor. Öte yandan, bugünlerde eski vakitlerin zehir dolu entrikalarına emsal entrikalar yaşanmadığından; kadeh tokuştururken kimsenin motivasyonu bir inanç testi gerçekleştirmek de olmuyor. Tekrar de mutluluklarımızı sevdiğimiz, güvendiğimiz beşerlerle paylaşıp kutlamayı tercih ettiğimiz düşünüldüğünde, ister istemez biz de inanç hissiyle hareket ediyoruz denebilir!