İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2022 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik bedel olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, mart ayında 49,4 olan manşet PMI nisanda hafif düşüşle 49,2 olarak kaydedildi ve imalat bölümünün arka arda ikinci ay ivme kaybettiğine işaret etti. Nisanda evvelki aya nazaran daha ölçülü seyretmekle birlikte yavaşlama eğilimi beşinci aya ulaştı. Talep yetersizliği, fiyat istikametli baskılar ve Ukrayna’daki savaş üretimde azalışa yol açan faktörler olarak öne çıktı.
Yeni siparişlerde devam eden yavaşlama eğilimi talebin kırılgan olduğuna işaret etti. Firmalar, fiyatlardaki artış nedeniyle yeni sipariş almakta zorluk yaşandığını belirtti. Toplam yeni siparişler üst üste yedinci ay gerilerken yeni ihracat siparişleri ocak ayından beri birinci sefer yavaşladı.
Maliyet baskıları nisan ayında güçlü seyrini korudu. Lakin girdi fiyatları enflasyonu, üst üste dördüncü ay azaldı ve geçen yılın eylül ayından bu yana en düşük seviyede kaydedildi. Anket iştirakçilerine nazaran, Türk lirasındaki kıymet kaybı ve Ukrayna’daki savaş maliyet yüklerini artırırken petrol, doğalgaz ve deniz nakliyatı fiyatları yükseldi. Bunun sonucu olarak, imalatçılar son eser fiyatlarını besbelli formda artırmak durumunda kaldı.
Ham hususa erişimde genele yaygın zorluklar yaşanırken tedarikçilerin teslimat mühletleri uzadı. Kelam konusu artış güçlü seviyede olsa da son yedi ayın en düşük oranında gerçekleşti. Gereç teminindeki zorluklar, artan maliyetler ve kırılgan talep, nisan ayında satın alma faaliyetlerinin yanı sıra girdi ve en son eser stoklarının azalışında tesirli oldu.
Firmaların operasyonel kapasitelerini genişletmek gayesiyle üst üste 23. ay istihdam artırması, anketin görece olumlu tarafı olarak öne çıktı. İstihdam artışı ölçülü seviyede fakat mart ayına nazaran hafif daha yüksek süratte gerçekleşti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket dataları hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Fiyat baskılarının yüksek seyrini müdafaası ve tedarik zincirlerinde süregelen aksamalara bağlı olarak Türkiye’deki imalatçılar açısından kuvvetli faaliyet şartları devam etti. Ukrayna’daki savaşın da bu meselelere eklenmesiyle ihracat son üç ayda birinci kere yavaşlama kaydetti. Bununla birlikte hem maliyet baskıları hem de tedarik gecikmeleri geçen yılın eylül ayından beri en düşük seviyede kaydedildi ve ikinci çeyreğin geri kalanında şartların büyümeye daha elverişli hale gelebileceğine dair umut verdi.”
TAKİP EDİLEN 10 BÖLÜMÜN DÖRDÜNDE ÜRETİM ARTTI
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI nisan ayı raporu, imalat kesiminde devam eden kuvvetli piyasa şartlarına karşın ikinci çeyreğin birinci ayında kimi göstergelerin güzelleştiğine işaret etti. Enflasyonist baskılarda görülen zayıflama belirtilerinin yanı sıra birtakım dallarda tedarikçilerin teslim sürelerindeki uzama yerini yatay seyre bıraktı. Kesimlerin çoğunluğunda artan istihdam, anketin en olumlu taraflarından biri olmayı sürdürdü.
Nisan ayında anket kapsamında takip edilen 10 daldan yalnızca dördü üretimini artırdı. Fakat bu sayı, geçen yılın kasım ayından beri en yüksek seviyeye çıktı. Ağaç ve kağıt eserleri ile elektrikli ve elektronik eserler bölümünde üretim toparlanırken en güçlü büyüme giysi ve deri eserlerinde gerçekleşti. Kara ve deniz taşıtları üretimi de nisanda artmaya devam etti. En keskin yavaşlama ise metalik olmayan mineral eserlerde yaşandı.
Takip edilen 10 dalın birçoklarında yeni siparişler ivme kaybederken en bariz düşüş makine ve metal eserlerde yaşandı. Elektrikli ve elektronik eserler dalının yeni siparişleri güçlü bir biçimde toparlandı ve büyüme Haziran 2020’den bu yana en yüksek oranda kaydedildi.
Nisan ayında tedarik zincirleri düzgünleşme belirtileri gösterdi. Kesimlerin kimilerinde teslimat müddetlerinin artış eğilimi yerini yatay seyre bırakırken başkalarında ise mart ayına nazaran daha ölçülü arttı. Ağaç ve kağıt eserleri ile elektrikli ve elektronik eserler dallarında evvelki aya nazaran çok daha hudutlu gecikmeler gözlendi.
Benzeri formda enflasyonist baskılar ikinci çeyrek başında genel olarak hafifledi. Yedi bölümde girdi maliyetlerindeki artış sürat keserken yeniden tıpkı sayıdaki kesimde en son eser fiyatları enflasyonu geriledi. Her iki göstergede de en süratli yükseliş metalik olmayan mineral eserler bölümünde ölçüldü.
Bölümlerin çoğunluğunda istihdam artmaya devam ederken en güçlü artış kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Bununla birlikte, satın alma faaliyetleri ise kara ve deniz taşıtları ile giysi ve deri eserleri olmak üzere sadece iki dalda artış gösterdi.
Giysi ve deri eserlerinde girdi alımlarının tekrar büyümeye geçmesi, bölümün girdi stoklarında anketin başladığı Ocak 2016’dan beri en güçlü artışın gerçekleşmesini sağladı. Üretim öncesi stoklar yalnızca üç kesimde artış kaydetti. Fakat bu sayı geçen yılın eylül ayından beri en yüksek seviyeye çıktı.