ABD Merkez Bankası (FED), evvelki gün yüksek enflasyonu düşürmek hedefiyle temel faiz oranını 50 baz puan artırdı. Geçenay 0,25 puan artışla 2018’den bu yana birinci defa faiz artırımına giden FED’in Çarşamba günkü atılımı son 22 yıldaki en büyük faiz artışı olarak tarihe geçti.
2021 yılının son dört ayında beş puanlık faiz indirimiyle siyaset faizini yüzde 14’e çeken Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2022 yılının birinci üç ayında olduğu üzere FED’in birinci faiz artırımından sonraki Para Siyaset Konseyi toplantısında da faizi sabit tuttu.
VOA Türkçe’nin aktardığına nazaran; 2006-2011 yılları ortasında Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası üyeliği ve Lider Yardımcılığı misyonunda bulunan Gelecek Partisi Kurucular Şurası üyesi ekonomist İbrahim Turhan, FED’in faiz kararlarının şirketlerin ve bankaların dış finansman muhtaçlığını büyüteceğini fakat Merkez Bankası’nın faiz siyasetinde bir değişiklik yaratmayacağını lisana getirdi.
‘3 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ REZERVİ YAKACAKLAR’
İbrahim Turhan, açıklamasında şu tabirleri kullandı:
“Türkiye’deki şirketlerin ve bankaların borç çevirmeleri için dış finansman gereksinimi artacak. Zira çevrilmesi gereken borç stoku var. Bunları ödemek için yüksek maliyetli yeni borçlanmalar olacak. En son Hazine beş yıl vadeli 2 milyar dolarlık borçlanmayı yüzde 10 civarında bir maliyetle gerçekleştirdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise bunun da 2,5 puan üzerinde bir maliyetle karşılaştı. Zorlaşan finansman şartları kur üzerinde oluşacak ek baskı olarak da hissedilecek. Pekala şu anda iktisat idaresi ne yapmak istiyor? Sonbahardan sonra iktisadın düzeleceğine olan inançları nedeniyle kendilerini oraya atmaya çalışacaklar. Neden sonbahar? Zira turizm gelirleri, ihracat artışı, buna ek olarak gelişmiş ekonomilerdeki yüzde 8-9 enflasyonun 5’lere düşmesi, petrol fiyatının daha fazla artmayacağı, 2023’teki resesyon senaryoları kapsamında emtia fiyatlarındaki zayıflama sayesinde bir rahatlama olacağı düşünülüyor. O güne kadar da ellerinden geleni yapacaklar, buna 3 milyar dolarlık döviz rezervini de yakmak da dahil.”
‘BU ŞARTLARDA BASKIN SEÇİM BEKLEMEK GERÇEKÇİ DEĞİL’
Turhan, baskın seçim mümkünlüğü için ise “Bu iktisatta imkansız görüyor” diyerek şöyle konuştu:
“İlk dört ayın dış ticaret açığı 32,5 milyar dolar oldu. Bu geçen yıla nazaran çok besbelli bir artış. Bunda emtia fiyatların artmasının da ihracatın ivme kaybetmesinin de tesiri var. Bu açık bu süratte devam ederse yaklaşık 100 milyar dolarlık yıllık açık olur ki bunun finansmanı mümkün değil. En optimist ihtimalle turizm ve öbür kalemlerden gelecek para 40-45 milyar dolar. 55 milyar ve üzeri cari açık ulusal gelirin yüzde 7’sine tekabül ediyor. Ulusal gelirin yüzde 7’si kadar bir cari açığı ve yüzde 5,5’lik bütçe açığını finanse etmek mümkün değil. Talebi daraltacak gelişmeler olacak ve natürel kurda da bir ölçü düzeltme yapmak zaruriliği oluşacak. Bu şartlar altında bir erken seçim beklemek gerçekçi olmaz.”