Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın ikinci enflasyon raporunu açıkladı. Merkez Bankası, 2022 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 23,2’ten yüzde 42,8’e çıkardı. Kavcıoğlu’na göre enflasyon mayıs ayından sonra inmeye başlayacak. Kavcıoğlu, kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacaklarını savundu, mayıs ayından itibaren mayıs ayından sonra düşmeye başlayacağını iddia etti.
TCMB Başkanı Kavcıoğlu, “Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 sonunda yüzde 42,8, 2023 sonunda yüzde 12,9 ve 2024 sonunda yüzde 8,3 seviyelerine tekabül etmektedir. Enflasyonun mayıstan sonra inmeye başlayacağını görüyoruz, olumlu gelişmelerle düşündüğümüzün altında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Halkımız bize güvensin, kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağız.” ifadelerini kullandı.
LİRALAŞMA STRATEJİSİ ASLİ UNSUR
Şahap Kavcıoğlu, liralaşma stratejisinin TCMB’nin gözden geçirme çalışmasının asli unsuru olduğunu anlattı. “TL cinsinden kıymetlerin teminat olarak kullanımını artıracak ek adımlar yakında devreye alınacak.” dedi.
Şahap Kavcıoğlu’nun açıklamalarından satır başları:
Şubat ayında çatışmaya dönüşen jeopolitik riskler tedarik zinciri sıkıntısı ve arz kısıtlarına neden olmaktadır. Çin’de karantina önlemlerinin genişletilmesi arz sıkıntısını derinleştiriyor. Rusya Ukrayna çatışması emtia fiyatları ve ticaret kanallarıyla riskleri artırmaktadır. Ticaret ortaklarımızdaki büyüme beklentileri önceki rapora göre aşağı yönlü güncellenmektedir.
Manşet ve çekirdek enflasyon oranları dünya genelinde yüksek seyirlere ulaştı. Salgının etkilerinin zayıflamasıyla ortadan kalkması beklenen arz ve tedarik sorunları henüz düzelme eğilimine girmedi. Jeopolitik risklerde bahsedilen kanallar da enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etti.
ENFLASYONUN TEMEL NEDENİ EMTİA FİYATLARI
Enflasyonda tüm alt gruplarda artış gözlendi. Küresel emtia fiyatlarındaki güçlü artışlar da belirleyici oldu. Emtia fiyatlarında martta en yüksek artışlar kaydedildi. İthalat fiyatlarındaki artışın yanı sıra tedarik zinciri aksaklıkları ve yüksek taşıma maliyetleri enflasyon görünümünde olumsuz etki yapıyor.
Analizler enflasyondaki yükselişin temel belirleyicilerinin küresel emtia fiyatları, döviz kuru ve arz yönlü aksaklıklar olduğuna işaret ediyor. İthalat birim değer endeksi belirgin artış gösterdi. Enerji endeksi yüzde 44 oranında yükseliş ile öne çıkarken, emtia artışı da alt endeksler geneline yayıldı.
Gıdada riskler belirginleşti. Çatışmayla uluslararası emtia fiyatlarında yüksek artışlar gözlendi. Uluslararası gıda fiyatları, tarihsel olarak en yüksek seviyesine ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde küresel tedarik aksaklıkları sürdü. Çin salgın tedbirlerini sıkılaştırması tedarik zincirinde iyileşmeyi sınırlıyor.
2023 YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ 12,9
Sıcak çatışma ortamına dönüşen gerginliğin etkisiyle uluslararası emtia fiyatları belirgin yükseldi. Yılın ilk çeyreğinde elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yüksek artışlar görüldü. Vadeli fiyat ham petrol fiyatları, enflasyon varsayımlarının önemli oranda üzerinde kalacağına işaret ediyor.
Enflasyon yükseldikçe enflasyon beklentilerinde aralık açılmakta tahmin aralığı genişlemektedir. Bu çerçevede enflasyon tahmin aralığının orta noktası 2022 sonunda yüzde 42,8; 2023 yılsonunda yüzde 12,9; 2024 yılsonunda yüzde 8,3’tür. 2023 yılsonu enflasyon tahmini de yüzde 8,2’den yüzde 12,9’a yükseldi.
TEK ÖDEME ARACININ TL OLMASI NİHAİ HEDEFİMİZDİR
Hane halkı, firma, banka bilançolarında mili paranın artması, tek ödeme amacının TL olması nihai hedefimizdir. Önemli bir bileşen de uygun maliyetli vadeli kredilerin üretim yatırım ve ihracat artışlarıyla sürdürülebilir fiyat istikrarını desteklemesidir.
Diğer taraftan MB olarak firmaların ödemelerini TL ile yapmasını önemsiyoruz. Bu konuda son dönemde atılan adımları değerli buluyoruz. Sağlıklı, güçlü istikrarlı TL altyapısını sağlamak, kalıcı fiyat istikrarı için en önemli eşiktir.
MAYIS AYINDAN İTİBAREN İNMEYE BAŞLAYACAK
Şahap Kavcıoğlu’nun sunumunun ardından soru cevap bölümüne geçildi. “Enflasyonla mücadele için somut olarak başka ne adımlar göreceğiz? Kademeli azalıştan bahsettiniz pik noktasından sonra düşüşe ne zaman geçilecek?” sorusu üzerine Kavcıoğlu, “Enflasyondaki artışa önce global ve lokal bakmak lazım. Son rapordaki tahminleri savaş olmasaydı bugün çok daha farklı noktalarda revizyona ihtiyaç duymadan sürdürebilecektik. Birinci derecede uluslararası piyasalardaki gelişmeler pandemi ile başlayıp tedarik zincirindeki sıkıntılar ve Rusya Ukrayna çatışmasıyla birlikte emtia fiyatlarının küresel artış göstermesi dünyadaki ve bizdeki enflasyonun yükselişinde çok büyük bir etkisi olmuştur. Cari dengede sıkıntı varmış gibi görünse de normale dönmesiyle birlikte miktar bazında ihracattaki artışı çatışmalar sonunda fiyat bazındaki enerji ve gıda fiyatlarının normale gelmesiyle cari dengemizin önemli şekilde düşündüğümüz noktaya gelecek. Enflasyon patikasında da görüldüğü gibi mayıstan sonra aşağı doğru enflasyonun inmeye başlayacağını göreceğiz.” dedi.
TURİZMDE SIKINTI GÖRÜNMÜYOR
Bir başka soru üzerine “Turizme yönelik beklentilerimiz çok olumlu 2019 öncesi rakamlarının üzerine çıktı. Dolayısıyla rezervasyonlar ve talep Avrupa Ortadoğu çok büyük artış söz konusu. Turizmde ciddi sıkıntı görmüyor iyi bir artış bekliyoruz, cari denge söylemimize olumlu yansıyacak. Küresel anlamda gıda fiyatlarından etkileniyor Türkiye. Bu sene verimli bir üretim dönemine girdik, fiyatlara ve enflasyona mayıstan sonra çok olumlu yansıyacağını öngörüyoruz.” ifadelerini kullandı.
FİNANSMANA ERİŞİM KOLAYLAŞTIRILIYOR
Bir başka soru üzerine şunları söyledi: “Finansmana erişimin kolaylaştırılması önemli. Merkez bankası cari denge politikasına uyumlu şekilde artırılması için bu finansmanın 2 yıl ödemesiz yüzde 9 faizle TL kredi bu dönemde söylediğimiz iddia ettiğimiz politikayı destekleyen en önemli noktadır. TL’ye güvenin. MB olarak yüzde 9 ile krediyi TL olarak veriyorsak ve firmalar buna ulaşabiliyorsa bu bizim politikayı uygulamakta ne kadar kararlı olduğumuzu gösteriyor.
6-7 ay geri gittiğimizde dolar endeksinin 90’lardan 103e gelmiş olması bu sadece bizim paramızda yaşanmıyor. Dünyada gelişmeler yaşanıyor. Biz de buna uygun, ülkemizin kendine özgü politikalar yaratarak, karar almaya çalışıyoruz.
Türkiye, büyük bir sınavı başarıyla verdi. Enflasyon sıkıntımızı ciddiye alıyoruz. Tüm paydaşlar çok sıkı çalışıyoruz. Vatandaşın alım gücü olumsuz etkilendi. Ciddi kararlı tedbirler alarak en kısa sürede çözeceğimize inanıyoruz. Halkımız bize güvensin kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağız.
KENDİMİZE ÖZGÜ POLİTİKALAR UYGULAYACAĞIZ
Kredilerin doğru yerlere gitmesi için karar alıyoruz. Ben yüzde 14 para takasında yüzde 12-13’lerde fonladığımız da oluyor. Merkez bankasının hedefi amacı parasal genişlemeye fırsat vermeden selektif kredilerin üretimi, yatırımı artıracak ihracatın artırılmasıyla cari dengeyi kalıcı fiyat istikrarını sağlayacak dengeye geleceğiz. Faiz artırımlarıyla sağlanan süreç sürdürülebilir değildi hepimiz gördük.
Kendine özgü politikaları uygulayarak süreci iyi yöneteceğini görüyoruz. Çin’de farklı kararlar alıyor. Japonya aynı şekilde. Dünyayı Fed olarak görmemek lazım. Resesyonu konuşuyorlar. Her ülkenin kendine özgü kararları alarak yoluna devam etmesi sağlıklı.