Ukrana’ya işgal girişimi başlatan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in talimatı sonrası Gazprom’un ruble ile ödeme yapmayan Bulgaristan ve Polonya’nın doğal gazını kesmesi Avrupa’yı endişelendirdi. Almanya ve Avusturya, ilk olarak Rusya’nın doğal gazda ruble ile ödeme sistemine ‘yeşil ışık’ yaktı.
RUSYA, ödemeleri ruble öle yapmayan Avrupa ülkelerinin gazını kesmeye başladı. Rus enerji şirketi Gazprom, rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı. Gazprom’dan yapılan açıklamada 26 Nisan itibarıyla Bulgaristan’ın Bulgargaz ve Polonya’nın PGNİG şirketlerinden nisan sevkiyatları için rubleyle ödeme alınmadığı kaydedildi. Şirketlere 1 Nisan’dan itibaren yapılan sevkiyatlarda rubleyle ödeme yapmaları konusunda bilgi verildiği belirtilen açıklamada, “Gazprom, rubleyle ödeme yapmadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurdu” ifadesine yer verildi.
“Yaptırımları ihlal etmiyor”
Bu gelişmenin ardından Rus basınında Avusturya’nın ödemeleri ruble ile yapmayı kabul ettiği haberleri yer aldı. İddialar üzerine basının karşısına çıkan Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, Rusya’nın yeni ödeme sisteminin yaptırımları ihlal etmediğine işaret etti. Nehammer, “Biz, Alman hükümeti gibi ödeme şartlarını kabul ettik. Bu bizim için önemliydi” dedi. Bir süre önce Rusya’nın başkenti Moskova’da Putin ile görüştüğünü anımsatan Nehammer, “Putin, sevkiyatın tümüyle devam etmesi ve avro ile ödeme yapma konusunda garanti verdi. Dolayısıyla Avusturya için durum değişmedi” diye konuştu.
Avusturya Enerji Bakanı Leonore Gewessler de “Rus gazı olmadan depolarımızı dolduramayız. Rus gazına bağımlılığımızı en kısa sürede azaltmak için gereken neyse yapmalıyız” dedi.
“İstişareler yürütüyoruz”
Alman enerji şirketi Uniper’in finans direktörü Tiina Tuomela da sözleşmeler doğrultusunda Rus gazı sevkiyatında herhangi bir sorun yaşanmadığının altını çizdi. Tuomela, “Gazprom ile Rusya’nın rubleyle ödeme kararnamesine ilişkin istişareler yürütüyoruz” diye konuştu.
Açığı Norveç’le kapatacak
Rusya’nın gaz kesintisi Polonya’yı Bulgaristan’dan daha az etkileyecek gibi görünüyor. Yıllık gaz tüketiminin yaklaşık yarısını (10,5 milyar metreküp) Rusya’dan tedarik eden Polonya, ekimde Norveç’ten boru hattıyla 10 milyar metreküp gaz alacak. Yer altı gaz depoları yaklaşık yüzde 80 seviyesinde dolu olan Polonya, LNG terminali vasıtasıyla da yıllık 6 milyar metreküp gaz alımı yapabiliyor. Yıllık gaz tüketimi yaklaşık 3 milyar metreküp olan Bulgaristan’ın mevcutta gaz depolarındaki doluluk oranı ise sadece yüzde 18.
Gaz fiyatları sert dalgalandı
Rusya’nın Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz sevkiyatını kesmesi Avrupa’da doğal gaz fiyatlarının sert dalgalanmasına yol açtı. Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de işlem gören mayıs vadeli gaz kontrat fiyatı yüzde 21’lik artışla megavatsaat başına 125 avrodan açıldı. Fiyatlar daha sonra bir miktar gerileyerek önce 117 avroya ardından da 108 avroya geriledi. Doğal gazın megavat fiyatı önceki gün 103,20 avrodan kapanmıştı.
Diğer ülkelere de sevkiyat durabilir
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, gaz sevkiyatının devamı için ülkelerin rubleyle ödeme yapması gerektiğini söyledi. Peskov, “Doğal gaz için ödeme tarihi geldiğinde müşteriler yeni sistemle ödemeyi reddederse başkanın kararnamesi yürürlüğe girer” ifadelerini kullandı.