Zeytinlikleri madencilik faaliyetine açan yönetmeliğin yürütmesi durdurulurken, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın değişiklik gerekçesi iktidarın zeytine bakışını da gösterdi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı martta Maden Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle zeytinlikleri madenciliğe açtı. Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Yasa’ya aykırı olan bu yönetmeliğin yürütmesi geçtiğimiz günlerde Danıştay tarafından durduruldu.
İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan’ın soru önergesine yanıt veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, neden böyle bir değişikliğe gerek duyulduğunu açıkladı. Dönmez yanıtında, “Yapılan yönetmelik değişikliğiyle ülkemiz genelinde artan enerji ihtiyacımızın milli kaynaklardan karşılanması ve enerji alanında dışa bağımlılığımızın azaltılması amaçlanmıştır” dedi. İktidar, bu yanıtla zeytine bakışını da göstermiş oldu.
İHRACAT DÜŞTÜ
Türkiye zeytinyağı ihracatında dünyada hak ettiği noktadan çok uzakta. Dünyada zeytin üretiminde önde gelen ülkeler İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Portekiz ve Tunus olarak sıralanıyor. Zeytinyağı sektöründe önemli ihracatçı ülkeler ise İspanya, İtalya, Tunus ve Türkiye. Buna karşın toplam alanı 8.87 milyon dekar olan Türkiye, ihracatta hak ettiği yerde bulunmuyor. Üretimde ilk 5’te yer alan Türkiye’de geçen yıl 236 bin ton zeytinyağı elde edilmesine karşın İspanya’nın yaklaşık beşte biri kadar ihracat yapılabildi. İspanya ihracatta 465 bin ton ile ilk sırada yer alıyor.
SURİYE’DEN İTHALAT
2017’de 4 bin 844 ton olan zeytinyağı ithalatı ise 2019’da 35 bin 758 tona kadar çıktı. 2020’de ithalat 16 bin 464 ton olarak gerçekleşti. Türkiye’nin zeytinyağı ithalatının neredeyse tamamı Suriye’den yapılıyor. Suriye’nin zeytinyağı ithalatındaki payı yüzde 97.5. Türkiye’de zeytinyağına olan talebin artması ve fiyatların yükselmesi nedeniyle eylül sonuna kadar ham zeytinyağının ihracatına da kısıtlama getirilmiş durumda. Zeytinyağının ihracattaki önemine karşın iktidar, enerji açığını kapatabilmek için madeni tercih ediyor. Buna karşın yenilenebilir enerji kaynakları yatırımları ise ikinci plana atılıyor.