Ferda BESLİ / BESFİN CEO’SU
TCMB’nin aynı kararında yabancı para mevduatın/katılım fonlarının gerçek kişi dönüşüm oranlarının % 5’in altına kalanlara ilave 500, % 5 ile % 10 arasında kalanlara ilave 300 baz puan zorunlu karşılık getirilmiştir. 2021 yılı sonunda başlayan KKM uygulamasında gerçek kişilerin DTH’dan TL’ye dönüşümü % 5’e yakındır. Tüzel kişilerde ise bu oran % 16’dır. 24. 12.2021 tarihinde 163.4 milyar USD olan gerçek kişilerin mevduatı 15.4.2022 tarihi itibariyle 155.6 milyar olup dönüşüm 7.8 milyar USD ve oran % 5’dir. Bu uygulama ile gerçek kişilerin bankalardaki döviz tasarruflarının yükü artmaktadır.
TCMB’nin brüt döviz rezervi 1.3 milyar USD artarak 67.7 milyar USD’a ulaştı. Altın dahil TCMB rezervi 112.3 milyar USD’dir. Yıl sonuna göre brüt döviz rezervi KKM ‘ın pozitif etkisine rağmen enerji maliyetlerinin artması nedeniyle % 4.86 azalmıştır.
TCMB’nın bilançosu büyümeye devam ediyor. Bir yıl önce 905 milyar TL olan aktif toplamı % 119 artarak 1,980.9 milyar TL olmuştur. Gelişmiş ülkelerin merkez bankaları FED, ECB, BOE ve BOJ 21 trilyon USD’a ulaşan bilançolarını küçültmek için para ve faiz politikalarında değişikliklere gidiyorlar.
TL mevduat artmaya devam ediyor. Geçen hafta 2,523 milyar TL olan mevduat 60 milyar TL artarak 2,583 milyar TL’ye ulaştı. Bu artışın 28 milyar TL’si KKM’den geldi ve KKM 757 milyar TL’na ulaşarak toplam TL mevduat içindeki payını 40 baz puan artırarak % 29.3’e çıktı. Dolayısıyla TL mevduatımızın 1/3’ü artık kura endeksli oldu.
Şirketlerin kullandığı döviz kredileri azalmaya devem ediyor. Bir yıl öncesine göre döviz kredileri 13 milyar USD azalarak 153.4 milyar USD’e gerilemiştir. Bu trend şirketler için sağlıklı bir yapıya işarettir. Bankaların artan TL mevduat ile kredi verme kapasiteleri artmıştır. Hem ihracat hem de yatırım kredilerinde TL kredi olanaklarından yararlanılmasını önermekteyiz.
Ticari ve bireysel kredi kullanımında ödenen 700 baz puana yaklaşan faiz farkı devam ediyor. Ticari şirketlerin ortalama faiz maliyeti % 20.35 iken bireysel kredilerde bu oran % 27.21
Bankaların takipteki alacakları yıl sonuna göre % 1 artmıştır. Ticari kredilerde oran % 3.5’dan % 3′ düşerken bireysel kredilerde artışlar yataydır. İhtiyaç % 4.1, kredi kartları % 2.92. 9.Reel kesimin yurt dışından sağladığı kısa ve uzun vadeli kredilerin toplamı 98.3 milyar USD’dır. FED ve DCB’nin faiz artışına hazırlandığı bir dönemde değişken faizli kredilerin payının % 43.5 olmalı önemli bir faiz riskine işaret ediyor. Bu riski azaltmak için hedging işlemleri yapılmasını tavsiye etmekteyiz.