Yüksek enflasyonla paranın değeri azalırken yeni paraların sayısı artıyor. Bir yılda tedavüldeki para sayısı 600 milyon adet arttı. 200 TL’nin alım gücü azalırken 500 TL’lik banknotların çıkma olasılığı gündemde.
EKONOMİ SERVİSİ
Son günlerde bankamatikten para çekildiğinde paraların seri numaralarının sıralı ve gıcır gıcır olduğuna dikkat çekiliyor. Sosyal medyada da en çok konuşulan konulardan birisi paraların yepyeni olması… Yüksek enflasyonla birlikte paranın değeri azalırken dolaşımdaki yeni paraların sayısı da artıyor.
Geçen yıl mart ayında yüzde 16,19 olarak hesaplanan resmi enflasyon, bu yıl yüzde 60’ın üzerine çıkarak son 20 yılın zirvesine ulaştı. Aradan geçen bir yıllık süreçte ise TCMB’nin tedavüldeki banknot miktarının 587 milyon 800 bin adet arttığı görüldü.
Mart ayı itibarıyla piyasada 2 milyar 998 milyon adet TL banknot bulunuyor. Banknot sayısı şubat ayına göre yüzde 2,42, geçen yılın mart ayına göre ise 24,39 oranında artış göstermiş durumda.
Tedavüldeki paraların dağılımına bakıldığında ise 100 TL’lik banknotların en büyük paya sahip olduğu, onu sırasıyla 200 TL ve 50 TL’lik banknotların izlediği görülüyor.
2009’da tedavüle giren 200 TL’lik banknotun dolar karşılığı 130 dolar düzeyindeyken bugünlerde 13,57 dolar seviyesine kadar geriledi. TCMB’nin tedavüldeki en büyük banknotu olan bir adet 200 TL ile artık pek çok ürün satın alınamıyor. 13 yıl önceki 200 TL’nin satın alma gücü bugün 38 TL’ye kadar düştü. Piyasaya çıktığı ilk gün 200 TL ile alınabilen bir mal sepeti bugün ancak 1049 TL’ye satın alınabiliyor.
Her ne kadar dijitalleşme hızla yayılsa da ülkede nakit para kullanımı hâlâ çok yaygın. 200 TL’lik banknot adedi geçen yılın mart ayında 332 milyon 350 bin seviyesindeydi ancak enflasyonla birlikte satın alma gücü hızla gerilerken 200 TL’lik banknotların sayısı da hızla arttı.
Piyasada toplam 536 milyon 988 bin adet 200 liralık banknot bulunuyor. Son bir yılda 200 liralık banknot sayısı 61,6 oranında arttı. Piyasadaki 200 liralar diğer banknotlara göre en hızlı artışı kaydetmiş durumda.
Dolaşımdaki en büyük paya sahip olan 100 liranın sayısı bir yılda yüzde 26,81 artarken 50 liranın sayısı 12,24 oranında arttı.
Mart 2022 itibarıyla yaklaşık olarak 414 milyon adet 50 TL’lik banknot, 256 milyon adet 20 TL’lik banknot, 330 milyon adet de 5 TL’lik banknot bulunuyor.
***
500 liralık kağıt para çıkar mı?
2009 yılında emisyon hacminin yüzde 60’ından azını oluşturan 100 ve 200 TL’lik banknotların ağırlığı mart ayı itibarıyla yüzde 90’a dayanmış durumda.
TL’deki değer kaybı ve paranın ağırlık yapmaya başlamasıyla birlikte 500 TL’lik banknot dönemine girilebileceği yorumları yapılıyor. Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşçu, 500 TL’lik banknot ve 5 TL’lik madeni paraların basımı için hazırlıkların yapıldığını ileri sürdü. Babuşçu, “En büyük para biriminin toplam emisyon hacmi içerisindeki payının yüzde 50’yi geçmesi durumunda yeni bir banknot basımına ihtiyaç duyuluyor. 500 TL’lik kâğıt banknotun çıkması halinde de 5 lira mecburen madeni para olacaktır. Çünkü banknot olarak 6 adet para biriminin olması gerekiyor. Dijitalleşme son yıllarda ne kadar gelişse de Türkiye’de nakit kullanımı yüksek. Nakit kullanımı yüksek olduğu için taşıma zorluğu var. Bu nedenle 500 liranın basılmasında yarar var” değerlendirmesinde bulundu.
Video haberler için YouTube kanalımıza abone olun