Rusya, Nikol Paşinyan’ın dış politikasından rahatsız oldu. Zaman zaman Türkiye karşıtı söylemlerde bulunsa da “Diaspora Ermenilerinden” oldukça uzak bir profil sergileyen Paşinyan, Azerbaycan’ın kazandığı Karabağ zaferinin ardından, Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve üst düzey komutanların 25 Şubat’ta yayınladığı askeri muhtıra ile içine düştüğü siyasi krize rağmen Haziran 2021’de yapılan seçimden güçlenerek çıktı.
ERMENİSTAN AÇILIM PEŞİNDE
Halkın yüzde 54 desteğini alan Paşinyan’ın özellikle son dönemde bağımsız bir politika benimsemesi dikkat çekti. Paşinyan’ın Avrupa Birliği (AB), Azerbaycan ve Türkiye ile kurduğu diyalog Rusya’da rahatsızlığa sebep oldu. 6 Nisan’da Brüksel’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel’le görüşen Paşinyan, bölgedeki gerilimin azalması konusunda attığı adımlarla barış sinyalleri verdi. Söz konusu 3’lü görüşmede, barış anlaşmasının hazırlıklarına başlanılması ve sınır hattının belirlenmesi için ortak komisyon oluşturulması yönünde mutabakat sağlandı.
Darbe planı masada
Uzmanlara göre, bölgedeki belirleyici rolünü kaybetmek istemeyen ve Paşinyan’ın açılım politikalarından rahatsız olan Rusya, “İktidar değişikliği” planını da masada tutuyor. Paşinyan karşıtı sokak gösterilerinin devam ettiği Ermenistan’da muhalefet Paşinyan’a karşı oldukça sert bir tutum sergiliyor.
PAŞİNYAN ÇIKIŞLARIYLA DİKKAT ÇEKTİ
Paşinyan görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanımayan tek ülkenin Ermenistan olduğu konusunda uyarılarda bulunduğuna dikkat çekerek anlaşmaya yakın olduğunun işaretlerini verdi. Paşinyan açıklamasında, isim vermeden bazı ülkelerin Ermenistan’ı kullandığını belirterek, “Ermenileri kurbanlık koyun statüsünden çıkarmalıyız” şeklinde bir de çıkış yaptı. Paşinyan’ın bu şekilde bir açıklama yapması “ilk” olma özelliği taşırken, bundan sonraki sürecin nasıl ilerleyeceğine dair işaretler vermesi bakımından önemli bulundu.
RUSYA ZEMİN KAYBETMEK İSTEMİYOR
Türkiye ile normalleşme görüşmelerinin de hızlandırılmasını isteyen Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın karşısında klasik ermeni tezlerine sıkı sıkıya bağlı bir muhalefet, diaspora Ermenileri ve bölgedeki etkisini kaybetmek istemeyen Rusya bulunuyor. Ermenistan’ın önemli gazetelerinden Hraparak’a göre, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki “hakemlik rolünü” kaybetmekten endişe duyan Kremlin, Paşinyan’ı “diplomatik” bir dille uyardı. 20 Nisan’da Putin’le Kremlin Sarayı’nda görüşen Paşinyan’a “Bizden habersiz adım atma” mesajı verildi.
30 maddelik bildiri
İki liderin görüşmesinin ardından Kremlin tarafından kaleme alınan 30 maddelik bir de bildiri yayınlandı. Bildiride Rusya’nın bölgede yaşanan krizde aktif rolünü kaybetmeme isteği; “Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya başbakan yardımcılarının başkanlığında Güney Kafkasya’da ekonomik ve ulaşım bağlantılarının açılmasına ilişkin Üçlü Çalışma Grubu’nun faaliyetlerinin aktifleştirilmesinin önemine işaret edilen bildiride, Rusya’nın Ermenistan’da demir yolu altyapısının yeniden oluşturulmasıyla ilgili projelerde yer almaya hazır olduğu belirtildi” ifadelerine yansıdı.