İlk kez İngiltere’de çocuklarda görülen gizemli hepatit (karaciğer iltihabı) vakaları giderek yayılıyor. Son olarak ABD, İrlanda, Danimarka, Hollanda, İspanya ve İsrail’de hasta çocukların olduğu bildirildi. Son olarak Birleşik Krallık’ta hepatit virüsü taşıyan çocuklardan 8’ine karaciğer nakli yapıldı. Hastalığa neyin sebep olduğu henüz bilinmiyor; Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), çocuklarda görülen gizemli hepatit vakalarının önümüzdeki günlerde artabileciğini belirterek, hastalığa karşı tetikte olmak için küresel bir uyarı yayınladı ve hepatit vaka tanımlamalarına uyan enfeksiyonların DSÖ’ye rapor edilmesi çağrısında bulundu.
10 yaş altı çocuklarda tespit edilen ve giderek yayılan hepatit virüslerine ilişkin açıklamalarda bulunan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, “Durum oldukça ciddi. Akut hepatite yakalanan bu çocukların bir kısmında karaciğer nakli gerekti. Karaciğer tamamen iflas ettiği için karaciğer nakli yapıldı. Bu, durumun bize ne kadar ciddi olduğunu gösterse de gizem hala çözülmüş değil” dedi.
Hepatite yakalanan çocukların bazılarında adenovirüs bulunduğunu belirten Prof. Dr. Çiftçi, “Adenovirüs, solunum yolu enfeksiyonları yapabildiği gibi, sindirim sistemi enfeksiyonları da oluşturabilen bir virüstür. Hepatit yapabildiğini biliyoruz ama bu kadar çok vakada hepatit yapması beklenen bir şey değil. Burada sebep adenovirüs ise o zaman yeni bir adenovirüs tipi olabilir veya yeni bir mutant virüs olabilir. Adenovirüslerin çok sayıda farklı tipleri var. Bunların bir kısmı solunum yolu hastalığı, bir kısmı konjonktivit (kırmızı göz) yaparken bir kısmı da sindirim sistemini tutuyor. Diğer taraftan da hastalığın Covid’le bir ilişkisi var mı diye bakılmalıdır. Vakalara baktığımızda çocukların bir kısmının Covid pozitif olduğunu görüyoruz. Bu açıdan Covid’in uzun dönem etkisi olabilir” dedi.
Covid-19’un çocuklarda MIS-C yani ‘multisistem inflamatuar sendrom’ klinik tablosuna da yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Çiftçi, çocuklarda görülen hepatitlerin Covid’in uzun dönemli etkilerinden birinin olma ihtimalinin olduğunu, çocuklardaki hepatitlerin bir enfeksiyona bağlı olduğunu düşünmenin çok daha olası göründüğünü ifade etti.
Birçok ülkede görülen hepatit vakalarının dünya genelinde başka yerlerde de artışa yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Çiftçi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu sorun başka yerlerde de var olabilir, dikkat etmek gerekir. Bildiğim kadarıyla bizim ülkemizde şu an bu vakalar görülmedi. Bize de zaman zaman hepatit vakaları gelir ancak son yıllarda hepatit nedeniyle yatırdığımız hepatitli sayısı çok az. Bu da, aşılamanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla benzer vakalar olursa bu vakaların bizim gözümüzden kaçmayacağını düşünüyorum. Ancak bundan sonra hepatit vakalarına daha dikkatli bakmak lazım. En önemli şüpheler şu an adenovirüs üzerine odaklanmış durumda. Ancak Omicron nedeniyle tüm dünyada çok fazla vaka görüldü, vakalar kontrolsüz bir şekilde arttı. Dolayısıyla bu, Covid’in daha uzun dönemli bir etkisi de olabilir. Büyük dalganın ardından bu kümelenmeyi görmüş olabiliriz.”
Hepatit vakalarının küresel bir salgına yol açıp açmayacağına cevap verebilmek için hepatit virüsünün ne yolla bulaştığını anlamaya ihtiyaç olduğunu aktaran Prof. Dr. Çiftçi, “Hepatitlerin bir kısmı fekal-oral (dışkıyla atılan virüsün ağız yoluyla alınması) yoluyla bulaşabiliyor. Burada da kanalizasyon alt yapısı, içme suyu alt yapısı devreye giriyor. Hepatit A ve E gibi hepatit virüsleri de aynı yolla bulaşıyor; bu virüslerin bizde ciddi bir salgın yapması beklenmez. Hepatit B, C ve D virüsü gibi kan ve vücut sıvıları yoluyla bulaşan virüslerin de ciddi bir salgın yapmasını beklemeyiz ancak solunum yoluyla bulaşan bir virüs ise ki adenovirüs de solunum yoluyla bulaşır; bu durumda dünya genelinde bir salgından söz etmek mümkün olur. Burada hasta kişilerden uzak durma, maske ve mesafenin önemli olduğunu söyleyebiliriz. Hepatit kolay bir hastalık değil; öyle ki hastaların bir kısmında karaciğer nakli gerekiyorsa bu tüm dünyada çok ciddi bir problem yaratacaktır. Karaciğer nakli basit bir operasyon değil; önce donör gerekiyor, işlem çok zor, sonrasında çok ciddi bir süreç gerekiyor. Bu açıdan dünyanın diken üzerinde olduğunu söylemek zorundayım.”
Anne ve babalara uyarılarda bulunan Prof. Dr. Çiftçi, “Sarılık, karın ağrısı, kusma ve iştahsızlık, genel durumda bozukluk olursa vakit kaybetmeden mutlaka bir hekime başvurmalılar. Covid’deki maske, mesafe, temizlik uygulamalarına lütfen devam edin; bunlar tüm enfeksiyon hastalıklarına karşı çok etkilidir” dedi.