Dünya çapında sürmekte olan enerji krizi, birçok sektörde kullanılan ürünlerin çok daha yüksek fiyata satılmasına sebep olurken Enerji Bakanlığı, enerji kıtlığına yerli çözüm getirdi. Geçtiğimiz yıl tüketilen 60 milyar metreküp doğalgaz için 15 milyar dolarlık fatura ödenirken son dönemde savaşla birlikte ’emtia’larda yaşanan artış, bu faturayı daha da kabartacak. Bunun üzerine harekete geçen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, hayvansal atıklardan gaz üretecek projeyi başlattı.
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, enerji kıtlığına yerli tedbir Yerli enerji kategorisinde bulunan ve “biyometan” olarak bilinen bu teknoloji ile atıklar yakılarak “biyogaz” üretiliyor. Ardından bu enerji ana gaz hattına veriliyor. Projenin İş Geliştirme Direktörü Ali Rıza Öner “Bu yolla yıllık 6 milyar metreküpe eş değer gaz üretebileceğiz. En az 1,5 milyar dolar ülkemizde kalacak” dedi.
ÇİN KRİZİ FIRSATA ÇEVİRDİ
Bütün dünya, pandeminin kapattığı sınırlarla başlayan, Rusya-Ukrayna savaşıyla zirveye çıkan ham madde kriziyle çalkalanıyor. Gıdadan petrole, pamuktan gübreye kadar hemen hemen her şey, dünya ticaretinin altüst olmasıyla karaborsaya düşmeye başladı. Bu iki ülkenin savaşı buğdaydan ayçiçeği yağına, petrolden gübreye, kimyasaldan kâğıda, çelikten plastik ve keresteye kadar birçok ürünün tedarikini zorlaştırdığı için Türkiye ham madde sıkıntısına girdi, fiyatlar arttı, otomotiv, tarım, enerji gibi sektörler başta olmak üzere birçok üründe arz eksiği oluştu.
Dünyanın tartışmasız en büyük üretim ve tedarik merkezi olan Çin, oluşan dengeleri kendi lehine çevirirken, dünya ticaretini sarstı. Ham maddeyi büyük oranda ithal edip katma değer sağladıktan sonra dış satışı gerçekleştiren Türkiye İhracatçılar Meclisinin Başkanı İsmail Gülle, tedarik avantajı kat kat büyüyen Çin’in yokluk algısıyla piyasaları bozduğunu söyledi.
“KISITLI MAL VERİYOR, FİYAT ARTIYOR”
Gülle’nin ekonomi gazetecileriyle bir araya geldiği iftar organizasyonda verdiği bilgiye göre, Ukrayna-Rusya savaşıyla zirveye çıkan tedarik sıkıntısı, Çin’in yokluk algısını pompalama yoluyla fiyat artışına dönüştü ve küresel enflasyonun artışını hızlandırdı. Gülle “Çin bu yolla fiyat artırıyor. ‘Fiyatı neyse alayım’ deseniz dahi piyasaya kısıtlı mal veriyor ve bu kez imalatçılar tabir yerindeyse sıraya giriyor, talep daha da körükleniyor, fiyat daha da artıyor” değerlendirmesini yaptı.
“HAM MADDE SIKINTISININ DİĞER BOYUTU: VAR AMA SATMAM”
Çin eliyle pompalanan ham madde sıkıntısının diğer bir boyutu da ‘var ama satmam’ eğilimi. TİM Başkanı Gülle “Ham madde artık her şey: Merkez ülkeler ellerindeki bu değeri ucuza satmak istemiyor. Mesela kimse pamuk olarak satmak istemiyor. Emtia kıymetli. Örnek vermek gerekirse Özbekistan pamuk satmayı yasakladı. İplik yapıp satmak istiyor. Yakında ipliği de yasaklar, kumaştan öncesini satmayacak. Bunlar bizim de geçtiğimiz aşamalar” dedi. Alüminyum ve çelik sıkıntısından da söz eden Gülle, otomotiv sektöründeki üretim azalmasına dikkat çekerken, beyaz eşyacıların da ham madde sıkıntısı sebebiyle üretim ve ihracatta gerilemeler yaşayabileceğini kaydetti.
“DEVLETİN BİR MİLYON YAZILIMCI HEDEFİ ÇOK ÖNEMLİ”
Karadeniz’de geçtiğimiz günlerde bulunan mayınların burada ticareti durdurduğunu söyleyen Gülle “Bu büyük bir problem. Oradan ürün gelemiyor” dedi. ABD’nin ihracatın 2 senedir her ay arttığı tek ülke olduğunu da vurgulayan Gülle “Süreç böyle devam ederse, ABD’ye ihracatımız Almanya’yı geçer ve birinci sıraya yerleşir. Hemen hemen her üründe durum bu” dedi. Bütün sektörlerin derdi olan ‘yazılımcı’ sıkıntısını Gülle de dile getirdi ve “Biz de bulamıyoruz. Maaşlar hızla yükseliyor. Devletin 1 milyon yazılımcı hedefi çok önemli. Gençleri bu tarafa yönlendirmek şart. Yazılımcı yaşı her geçen gün düşüyor” dedi.