DUYGU ERDOĞAN – İç Anadolu Bölgesi’nin uzun yıllardır mücadele ettiği rüzgâr erozyonu önemli oranda çözüldü. Ancak geçtiğimiz hafta yaşanan şiddetli rüzgârın oluşturduğu kum fırtınaları nedeniyle bölge tarım alanlarında kayıplar meydana geldi.
Konya’nın Yunak, Çumra, Cihanbeyli, Sarayönü gibi ilçeleri kum fırtınalarıyla zorlu birkaç gün geçirdi. Rüzgâr erozyonuna karşı rüzgâr perdeleri kullanılıyor. Bu koruma kalkanları, tarım arazileri kenarlarına oluşturulan ağaç şeritlerinden meydana geliyor. Bu ağaçlar içinde en çok iğde, akasya, badem, dişbudak ya da çam gibi iğne yapraklılar öne çıkıyor. Tarım uzmanları, rüzgâr perdesi için uygulama zorunluluğu getirilmesini öneriyor.
‘Teşvik edilir’
Rüzgâr erozyonunun, dolayısıyla kum fırtınalarının İç Anadolu Bölgesi’nde oldukça etkili yapıda olduğunu hatırlatan Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, kumlu arazi yapısına sahip alanlarda rüzgârın toprak taşıma yoluyla ekinlere zarar verdiğini, toprağın yararlı bölümlerini, nemi kaybettirdiğini belirtiyor.
Soylu, “Aksaray, Ankara civarları çok etkileniyor. Buna karşı en korunaklı yöntem, tarla kenarlarına oluşturulan rüzgâr perdeleri. Ağaçlardan sağlanır. Ancak bunu çiftçi bazında uygulatma zor. İklim değişikliğiyle beraber şiddetli rüzgârlar tarım alanlarını tehdit ediyor. Arazi toplulaştırmalarında ve kuyu ruhsatlarında şart oluşturulabilir. Devlet örnek uygulamalarla teşvik ederken, destek de verir” dedi.
Yerinde uygulama
Türkiye’nin erozyonla mücadelesinin en eski ayaklarından birini rüzgâr erozyonuna karşı yapılan çalışmalar oluşturuyor. Bu örnek çalışmalardan bir diğeri ise Altınova TİGEM’e (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) ait. Altınova TİGEM Genel Müdürü Ali Odabaşı, “İç Anadolu, kaderi olarak rüzgâra daha açık bir alan. 60 yılı aşkın süredir kurulan rüzgâr perdeleri ki bunlar iğne yapraklı ve geniş yapraklı ağaçlar ile sağlanmıştır, rüzgâr erozyonunu engelliyoruz. Çiftçiler için yerinde görecekleri önemli bir örnek. Örneğin geçtiğimiz 2-3 gün çok korkunç bir rüzgâr meydana geldi. En düşük etkilerle atlattık” dedi.
Dünyaya örnek oldu
Konya’da bölgenin kapsamlı rüzgâr perdeleme sistemleri 60 yıldan uzun geçmişe sahip. Bölgenin çölleşmeden kurtulmasında önemli adımlardan birini Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü atmış. Cansız perdeleme sistemi yani kamışlardan tarla kenarlarına yapılan düzenek ile tarlalar korunmuş. Enstitü Müdürü Dr. Cihan Uzun, gelinen noktaya ilişkin şu bilgileri paylaşıyor:
“Bu uygulama, 60 yıl öncesinde tüm dünyaya örnek oluyor, gelip bölgede uygulamayı öğrenip kendi ülkelerinde uygulayan pek çok yabancı oluyor. Öncesinde Karapınar ilçesinin taşınması bile düşünülmüş. Kum fırtınalarından dolayı hayat yaşanmaz hale gelmiş. Hemen hemen bir çöl gibi olmuş. Bu cansız kamışlarla sağlanan koruma ardından ise şimdiki halini alıyor, yani hem kurak, hem soğuk ortama dayanıklı fidanlar dikilerek canlı koruma alanları, rüzgâr perdeleri oluşturuluyor. Enstitü ayrıca 10 yıllık araştırmalar sonucunda dayanıklı bitkilerin üretimini yapıyor. Amerikan tuz çalısı ve bozkır otu ile rüzgâr hızını kesip kum fırtınasını engelliyoruz.”